Dieren
Niet alleen bezoeken wij mensen de Eendracht, ook veel dieren bezoeken ons tuinpark. De één valt dit op en de ander niet. Een paar van deze dieren hebben wij al kunnen fotograferen. Het lijkt ons leuk om tot een zo compleet mogelijk overzicht van alle dieren op de Eendracht te komen. Vooral foto's van vogels ontbreken nog.
Iedereen hoort bijvoorbeeld de koekoek 'koekoeken', maar hoe ziet deze vogel er eigenlijk uit? Ook vliegen er uilen, halsbandparkieten, roodborstjes, spechten en Vlaamse gaaien rond. Wij roepen onze tuinders dan ook op om foto's van dieren, gemaakt op ons tuinpark, te mailen naar redactie@volkstuinpark-de-eendracht.nl.
De Vlaamse Gaai is lid van de kraaienfamilie maar veel schuwer. Naast zaden, noten en vruchten eet hij ongewervelde dieren en kleine zoogdieren. Ook plundert hij nesten van andere vogels. In de herfst legt hij een voorraad eikels aan als voedsel voor de winter. Door deze voedselvoorraden wordt de gaai de grootste bosbouwer genoemd. Hij zorgt hiemee immers voor de verspreiding van eikels.
De eikels die niet worden opgegeten kunnen nu op een andere plaats uitgroeien tot nieuwe bomen. De Duitse naam voor deze vogel is dan ook: Eichelhäher.
Als we over de bonte specht spreken, dan hebben we het niet over één soort maar over drie op elkaar lijkende soorten: de Grote bonte specht, de Middelste bonte specht en de Kleine bonte specht. Een vogel met een opvallend verendek waarbij het mannetje herkenbaar is aan zijn rode achterhoofd. Alle spechten zijn holenbroeders. Ze broeden soms in bestaande holen maar kunnen ook zelf een hol in een boom uithakken of vergroten met hun sterke snavel. Met hun lange kleverige tong peuteren ze dan insekten onder de boombast vandaan.
Vanaf 1998 is de roodwangschildpad een beschermde diersoort en mag deze niet meer worden geïmporteerd in de EU. De schilpad komt bij ons in sloten en plassen voor omdat zij hierin losgelaten zijn door hun eigenaren. Het opvallendste verschil tussen een mannetje en een vrouwtje is dat mannetjes een hol buikschild hebben, dit vergemakkelijkt de paring met het vrouwtje. Verder worden zij maar 20 cm groot terwijl een vrouwtje 35 cm kan worden. Deze foto betreft een vrouwtje met een schild van 26 cm. Een grote dame dus. Zij was aan de wandel op de Joris van den Bergweg. Ook in Nederland leggen deze schildpadden eieren, ze komen echter niet uit. De schildpad zelf kan wel tegen lagere temperaturen maar de embryo’s ontwikkelen zich alleen bij hogere temperaturen. Afhankelijk van de temperatuur waarbij de eieren worden uitgebroed komen er meer mannetjes of vrouwtjes. Hogere temperaturen geven meer vrouwtjes.
Dit is de rups van de wapendrager welke familie is van de tandvlinders. Terwijl de vlinder een onopvallende verschijning is, is de rups opvallend getekend en ziet er exotisch uit. Na het uitkomen van de grote groepen eilegsels blijven deze rupsen aanvankelijk bijeen en foerageren ze in groepen. Soms vreten zij de boom waarop ze leven zelfs kaal. Deze rups overwintert als pop in een holte in de grond.
Na enig onderzoek blijkt dit een jonge vrouwtjesmerel te zijn. De mannetjes zijn egaal zwart maar de vrouwtjes hebben een aardbruin tot licht roodbruin lijf met een gespikkelde of donker gevlekte onderzijde en een bruingeel gekleurde snavel. De merel is een vogel uit de familie Lijsters. Vooral aan de vrouwtjes kun je duidelijk zien dat het familie van de lijster is omdat lijsters allemaal een gespikkelde borst hebben. Verwarring met de zanglijster het meeste voor.
Merels zijn uitbundige zangers en doen dit het liefst vanaf een hoog en duidelijk uitzichtpunt. Twee tot vier keer per jaar leggen ze tussen de 3 en de 5 eieren die in ongeveer 12 à 15 dagen worden uitgebroed. De eieren zijn blauwgroen en bedekt met rood- of geelbruine vlekken. Hun grote ogen zijn karakteristiek voor het feit dat ze "oogjagers" zijn. Ze zoeken met andere woorden hun voedsel door de grond af te sporen.
In de Benelux leven ongeveer zestig
soorten sprinkhanen. Veel soorten lijken erg op elkaar en zijn niet gemakkelijk uit elkaar te houden. Sprinkhanen worden verdeeld in twee groepen: de langsprieten, waartoe onder andere deze groene sabelsprinkhaan hoort en de kortsprieten. De langsprieten zijn alles-eters maar hun voedsel bestaat overwegend uit andere insecten zoals rupsen, bladluizen en andere sprinkhanen. De groene sabel-sprinkhaan heeft drie paar poten waarbij de achterpoten ongeveer twee keer zo lang zijn als de andere poten. De twee voelsprieten zijn even lang als het lichaam. De totale lengte van deze sprinkhaan is ongeveer 8 centi-meter. Voor de tuinliefhebber is het eerder een nuttig dan een schadelijk insect. Voor tachtig procent van de wereldbevolking is het heel normaal om sprinkhanen, als dan niet geroosterd, te eten. Alleen in Europa en Noord-Amerika is dit niet gebruikelijk.
De koolmees is één van de meest voorkomende vogels in Nederland. Mannetje en vrouwtje lijken sterk op elkaar maar zijn toch goed te onderscheiden. Mannetjes hebben namelijk een brede zwarte stropdas op de borst getekend terwijl dat bij de vrouwtjes slechts een dun sjaaltje is. De koolmees is erg territoriaal gericht. Door overal in zijn territorium een ander deuntje te zingen, denken mezen uit de omgeving dat het gebied al druk bewoond is door koolmezen. Een koolmees kent wel 40 varianten op de koolmeeszang. De koolmees broedt van eind maart tot eind juni en het legsel bestaat uit gemiddeld 8 tot 10 eieren. De broedduur is ongeveer 14 dagen. De jonge meesjes krijgen 30 tot 70 keer per dag een portie voedsel, meestal rupsen. Als ze 18 dagen oud zijn, goed in de veren zitten en al kunnen vliegen, verlaten ze het nest. De koolmees heeft meestal één broedsel per jaar.
Ook de grote spinnende waterkever is een beschermde diersoort in Nederland. De kever wordt 4 tot 5 centimeter lang en is een van de grootste in het water levende kevers. Het gestroom-lijnde ovale lichaam is glanzend zwart met een groene gloed. De eieren worden onder water afgezet in een gesponnen waterdicht nestkamertje.
De kever is in vergelijking met andere waterkevers een onhandige zwemmer die trappelende en schokkende zwembewegingen maakt maar net als alle waterkevers kan deze soort goed vliegen. De larven van deze kever zijn zeer roofzuchtige jagers die zich voeden met allerlei kleine waterdieren. De volwassen kever is echter een planteneter.
De kleine watersalamander is een in Nederland wettelijk beschermde diersoort. De naam water-salamander is misleidend omdat het dier alleen tijdens het paarseizoen, van half maart tot eind juni, in het water te vinden is. Het zijn koud-bloedige dieren d.w.z. dat ze geen vaste hoge lichaamstemperatuur hebben. De temperatuur stijgt en daalt met de temperatuur van de omgeving. Ze zijn nachtactief en komen overdag alleen bij vochtig weer tevoorschijn. Zoals vrijwel alle in water levende amfibieën kent ook de kleine watersalamander een sterk ontwikkelde vorm van regeneratie: als een deel van de staart of zelfs een poot wordt afgebeten groeit deze weer aan. De huid groeit niet mee. Een groeiende salamander vervelt ongeveer één keer per week. Onder water kunnen ze door hun huid zuurstof opnemen, op het land ademen ze met hun longen. Er zijn zeven ondersoorten die allemaal iets afwijken en enige variatie kennen in kleur, patroon en gemiddelde lengte.
In alle rust genieten van je tuin. Een beetje om je heen kijken. Opeens zie je vanuit je ooghoeken een beweging. Je blijft stil zitten en kijkt wat je aandacht trok. Een vogel. Dit zijn foto's van een ransuil met zijn typerende lange oorpluimen. Blijf stil zitten, neem de tijd en kijk. Bekijk hier een video-opname van een ransuil op De Eendracht.
Dit is een dagpauwoog, één van de bekendste Europese dagvlinders. Geen enkele andere vlinder heeft vier opvallende oogvlekken op de bovenkant van de vleugels. De onderkant van de vleugels is bijna zwart en enigszins glanzend. Het vrouwtje is
iets groter dan het mannetje maar voor de rest zien beide geslachten er hetzelfde uit. Het is altijd één
van de eerste vlinders die je ziet vliegen in het voorjaar. Eitjes worden afgezet op het blad van de grote brandnetel op vochtige en beschaduwde plekken. De hop wordt incidenteel gebruikt. De rups van de dagpauwoog is zwart met veel kleine witte puntjes met stekelachtige haarborstels. De rupsen leven in hele grote groepen bij elkaar in spinselnesten. Hele planten zitten soms onder het spinsel. Bij gunstige omstandigheden verpopt de rups zich binnen een maand nadat hij uit het ei is gekropen, het popstadium duurt ongeveer een week.
In Nederland zijn ongeveer 44 soorten libellen. Zij leggen hun eitjes in het water, uit deze eitjes komen larven. Deze kunnen, afhankelijk van het soort, enkele maanden tot enkele jaren in het water leven. Zij leven van andere waterinsecten, kikkervisjes, muggenlarven en zelfs kleine visjes. Enkele dagen voordat ze uitkomen en libelle worden, kruipen ze langs plantenstengels uit het water. In vergelijking met het larvenstadium duurt het leven van een libelle maar kort. Van 2 weken tot enkele maanden. Libellen zijn de snelst vliegende insecten ter wereld, sommigen kunnen een snelheid van 50 km per uur halen.
Met zijn felle groene veren onderscheidt de exotische halsbandparkiet zich enorm van de Nederlandse vogels. Het mannetje is te herkennen aan de dunne, zwarte halsband die bij het vrouwtje een nauwelijks zichtbare groene kleur heeft. Op 3-jarige leeftijd krijgt het mannetje deze band. De naam van de vogel is hiermee direct verklaard. De halsbandparkiet is een groepsdier en slaapt in grote groepen hoog in de bomen. De vogels zijn monogaam en vormen paren voor het leven. Rond hun derde levensjaar gaan zij broeden. De pop legt 3 tot 5 eieren. Na 23 dagen komen de eitjes uit. Na 30 dagen hebben de jongen al een volledig verenkleed.
In het vogelrijk zijn het meestal de mannetjes die zingen. Bij het roodborstje zingt ook het vrouwtje. Anders dan de meeste vogels, zingen roodborstjes bijna het hele jaar door. Roodborstjes zingen in de lente als ze op zoek zijn naar een partner terwijl het gezang in de vroege ochtend meestal te maken heeft met de afbakening van het territorium.
Wij denken dat we hetzelfde roodborstje het hele jaar door zien, maar dit is maar schijn. Het roodborstje van de Scandinavische landen komt hier bij ons overwinteren en zoekt elk jaar opnieuw zijn vertrouwde plekje op. Het lijkt er dan op dat we steeds hetzelfde vogeltje zien.
Een rode vos aan de waterkant op de buitensingel. Over de vos wordt vaak negatief geschreven maar hij kan ook van groot nut zijn. De vos doodt niet alleen kippen maar vangt ook schadelijke knaagdieren en hij ruimt dode dieren op. Als hij de kans krijgt doodt de vos meer dieren dan hij op kan. Het overschot wordt verstopt om in tijden van minder voedsel opgegeten te kunnen worden. Het zijn overwegend alleen levende dieren met een eigen territorium. De paartijd is van december tot april. Rond juni en juli worden de jongen geboren in een vossenhol. Na ongeveer zes maanden worden zij uit het territorium verstoten. Er zijn veel spreekwoorden en gezegden waar de vos in voorkomt. Wij sluiten af met: "de vos groet dan alleen de heg als hij de tuin in wil".
Een prachtige vogel deze IJsvogel. Zij zijn natuurlijk heel herkenbaar aan hun schitterende gekleurde veren. De vrouwtjes zijn net zo mooi gekleurd als de mannetjes, het enige verschil is dat mannetjes een zwarte ondersnavel hebben en de vrouwtjes een roodbruine. Samen met de oeverzwaluw zijn zij de enige vogels in ons land die voor hun nest een hol in de grond graven. Aan het eind van een lange gang maken zij een nestholte. De nestgang loopt altijd schuin omhoog zodat het regenwater niet naar binnen kan lopen. Zij kiezen altijd een plekje in een steile, onbegroeide kale oeverwand waarvan er niet meer zoveel van zijn in Nederland.
Schitterende knobbelzwanen met hun 3 jongen. Hun naam hebben ze te danken aan de zwarte knobbel die ze op de verder oranje gekleurde snavel dragen. Een volwassen mannetje kan tegen de 12 kilo wegen, de spanwijdte gemeten tussen de vleugeltoppen ligt tussen de 2 en 2,40 meter. Knobbelzwanen leggen meestal tussen de 5 tot 7 langwerpige lichtgroene eieren. De broedtijd is ongeveer 5 weken. Vormen 2 zwanen éénmaal een stelletje, dan blijven zij levenslang bij elkaar.
Een schattig muisje zou je denken.
Helaas is dit een rat. Ook deze foto is gemaakt op de Eendracht. Het bestuur vraagt u dan ook vriendelijk om geen vogels te voeren. De ratten komen op dit voer af. De rat is een alleseter die naast zaden en granen ook eieren, jonge dieren en afvalresten eet. Zij leven vooral in de buurt van water. Bij een leeftijd van 5 - 6 weken zijn zij al geslachtsrijp. Per keer werpen zij 6 - 12 jongen, de draagtijd is maar 21 tot 24 dagen. Reken maar uit hoe snel ratten zich vermenigvuldigen.
Ratten kunnen tal van ziektes verspreiden. De ziekte van Weil wordt bijvoorbeeld overgebracht door ratten. Voor huisdieren is deze besmetting meestal dodelijk. Bij de inkoop worden rattenvallen verkocht. Dit zijn vogelvriendelijke vallen. Ook de Praxis verkoopt speciale rattenvallen. Deze zijn net iets groter dan muizenvallen. Ratten zijn er een meester in om de vallen leeg te eten zonder dat de val dicht klapt. Hou vol.
Wat kunnen we op de Eendracht toch genieten van de prachtige kwaakconcerten die de kikkers bij ons op het park geven. De concerten beginnen al in april: dit is het begin van de paartijd. Kikkers zijn hele bijzondere dieren, als kikkervisje is het een planteneter en na de verandering in kikker is het een vleeseter. De huid van de kikker is zo dat ze in en uit het water kunnen overleven. Op het land ademen ze voor 80 % door hun neus en mond. In het water sluiten ze hun luchttoevoer via de kop af en ademen ze door de huid.
Wereldwijd zijn er een kleine 100 soorten eenden. Dit is de gewone "huis, tuin en keuken eend". Voer de eenden zo min mogelijk, dit in verband met de aanwezige ratten die ook op zoek zijn naar voedsel. Brood is eigenlijk niet goed voor de eenden, het heeft een te hoog zetmeelgehalte. Eenden worden erg oud, 20 jaar is geen uitzondering.
Vroeger waren de blauwe reigers schuwe vogels tegenwoordig zie je ze zelfs midden in de stad. Eén keer per jaar hebben zij een nest met 3 - 5 eieren welke 4 weken bebroed worden. De jongen blijven 8 weken in het nest daarna vliegen zij uit. Sommige reigers trekken in de winterperiode weg, anderen blijven in Nederland achter. Vis is het hoofdbestanddeel van hun eten dit vullen zij aan met kikkers, muizen, mollen en sprinkhanen.
Bijen leven in volken, een deel van het volk overwintert ook in Nederland. In het voorjaar groeit een volk weer aan. Sommige volkeren bestaan uit wel 60.000 bijen. Bijen leven van nectar en stuifmeel. De honing wordt gemaakt van nectar en is eigenlijk bedoeld als wintervoorraad. De koningin van het bijenvolk krijgt haar leven lang een apart dieet: koninginnegelei. Speciaal voor haar gemaakt.
De hommel leeft in kleine volkeren, maximaal 400 dieren groot. Alleen de koningin overwintert in Nederland. De hommel is zachtaardig. De koningin bouwt haar nest bij voorkeur laag bij de grond tot 2 meter hoogte. Ook bouwt zij wel een nest in holtes onder de grond zoals in een mollengang of een muizenrit. Hiervoor gebruikt ze droog mos, gras en dergelijke.